Căn cứ theo từng loại hàng hóa, kết cầu tàu cũng như đặc điểm chuyên chở mà các loại tàu vận tải đường biển sẽ được chia làm các loại như sau:
1. Tàu chuyên chở container

Tàu container là loại tàu được thiết kế với những tiêu chuẩn riêng biệt về kích thước, trọng lượng, cấu trúc… Những tàu này có trọng tải rất lớn (lớn nhất hiện nay là 24.346 TEU), có tốc độ cao (trên 26 hải lý/giờ).

Đặc biệt, loại tàu này không có cần cẩu trên tàu mà sử dụng cẩu giàn trên bờ của các cảng.

Một đặc điểm đáng lưu ý của loại tàu này là chúng có diện tích đáy hầm hàng bằng hoặc lớn hơn so với diện tích miệng hầm hàng, đồng thời có các két nước dằn ở hai bên mạn tàu tạo cân bằng khi xếp container thành nhiều hàng, nhiều tầng.

2. Tàu chuyên chở hàng đông lạnh

Tàu chở hàng đông lạnh là tàu chuyên dụng được trang bị một hệ thống làm lạnh tiêu chuẩn. Cũng như tàu container, tàu chở hàng đông lạnh cũng đảm bảo chuyên chở được khối lượng hàng lớn với tốc độ di chuyển nhanh và an toàn. Mục đích chính của tàu chở hàng đông lạnh là chuyên chở các loại hàng hóa dễ hư hỏng, cần bảo quản ở nhiệt độ đông lạnh như là: hoa quả, rau, thịt, cá…

Tàu thường được thiết kế với hầm lạnh, có luồng khí lạnh phù hợp với từng hầm hàng riêng biệt. Phần nắp hầm thường có kích thước nhỏ, hầm hàng thì được cách nhiệt bằng các vách nhôm hay hợp kim để có thể duy trì nhiệt độ mong muốn.

Tàu chở hàng đông lạnh (Reefer Ship) còn có tên gọi khác là “Refrigerated Ship”. 

3. Tàu chở hàng rời

Tàu chở hàng rời là loại tàu có công suất hoạt động rất lớn chuyên chở những mặt hàng không được đóng gói, đóng thùng. Tàu có thể vận chuyển những hàng hóa ở dạng thô, khô (bulk cargo) như than đá, quặng sắt, ngũ cốc, lưu huỳnh, phế liệu không được đóng gói, đóng thùng và chứa trực tiếp bằng các khoang hàng chống thấm nước của tàu.

Đây là loại tàu một boong, có cấu trúc vững chắc, có két hông và két treo ở hai bên mạn hầm hàng. Điều này giúp tạo độ thoáng và dễ điều chỉnh trọng tâm tàu khi cần thiết.

Tàu có miệng hầm rộng rãi, thuận lợi cho việc xếp dỡ hàng. Hầm hàng được gia cường chắc chắn chịu được sự va đập của hàng hóa và thiết bị khi làm hàng.

4. Tàu chở hàng lỏng

Tàu chuyên chở chất lỏng là loại tàu chuyên dụng để vận chuyển các loại chất lỏng như dầu thô (Crude Oil Tankers), hóa chất (Chemical Tankers), tàu chở khí đốt hóa lỏng (LPG – Liquefied Petroleum Gas Carriers), tàu chở khí tự nhiên hóa lỏng (LNG – Liquefied Natural Gas Carriers). Bên cạnh đó, loại tàu này cũng được sử dụng để chở rượu, nước hay các loại chất lỏng khác.

Thân tàu có kết cấu vững chắc, được chia thành nhiều khoang riêng biệt để chứa hàng lỏng. Việc bơm và hút chất lỏng chủ yếu được thực hiện bởi hệ thống máy bơm và đường ống lắp trên mặt boong và trong khoang chứa.